De zelfoogsttuin: dít is het en hier vind je ze!

Wat is een zelfoogsttuin?

'Zelfoogsttuinen zijn wereldwijd bekend en heten samen CSA', vertelt tuinder bij zelfoogsttuin Land in Zicht Nienke Boone. 'Dat staat voor Community Supported Agriculture. Of eigenlijk: landbouw die door de gemeenschap wordt gesteund. De boer, boerin of tuinder heeft een stuk land waar groente gekweekt wordt. De leden betalen een vast bedrag per jaar voordat het seizoen begint, waarvoor ze dan tijdens het seizoen wekelijks mogen oogsten. Die inkomsten kunnen weer gebruikt worden voor de zaden, compost en andere materialen. Bij Land in Zicht hebben we dit jaar 125 leden. Voor díe leden gaan we kweken. De ‘oogstleden’ kunnen van mei tot december langskomen en hun eigen groente uit de grond halen. We delen met elkaar in de oogst. Je deelt met elkaar in de overvloed, maar je deelt ook met elkaar in de schaarste.'

Naast dat het een hele leuke manier is om aan je eten te komen, is het ook nog eens duurzamer én lekkerder om je groentes bij een zelfoogsttuin te oogsten. Nienke: 'Je eet met de seizoenen mee, wat er op dat moment in Nederland is. Er wordt niks ingevlogen en het is allemaal van eigen bodem. De meeste mensen komen op de fiets naar de tuin, dus je hebt weinig voedselkilometers. Omdat mensen zelf tasjes, manden en kratten meenemen hebben we ook geen verpakkingsmateriaal. En we kweken op een ecologische manier en hebben heel veel oog voor de biodiversiteit. Tot slot is de smaak van de groentes van het land zoveel lekkerder dan uit de supermarkt. Laatst hoorde ik zelfs dat de kinderen van een ‘oogstlid’ nu opeens wel van tomaatjes hielden omdat ze hier veel zoeter zijn. Dat is ontzettend leuk!'

Zelfoogsttuinen in Nederland

Je vindt de zelfoogsttuinen op heel veel verschillende plekken in het land. Wanneer je een abonnement afsluit ben je welkom om je handen uit de mouwen te steken. We zetten een aantal tuinen uit Nederland en België voor je op een rijtje:

Drenthe

• Tuin voor Zwaantje in Annen. Lief detail: de naam van de tuin komt van ‘oma Zwaantje’. De oma van een van de eigenaren. Omdat hij zo dol op haar is, is de tuin voor haar. Sluit je hier een abonnement af, dan ontvang je groentes voor één huishouden.

Friesland

• Ús Hôf in Sibrandabuorren. Naast de abonnementen per jaar of kwartaal biedt deze tuin ook nog andere abonnementen aan. Bijvoorbeeld een groentetas-abonnement. Op dinsdag-, donderdag-, of zaterdagochtend wordt er dan een tas vol met groentes voor je klaargezet in Sibrandabuorren, Sneek of Bolsward. Je kunt ook groentes bestellen via de webshop.

Gelderland

• Tuinderij de Vijf Eiken in Hulshorst. Bij deze tuin werkt het net even anders. Je kunt niet zélf plukken bij Tuinderij de Vijf Eiken, maar er wordt voor je geoogst. Met een abonnement staat er elke week een krat met verse groentes voor je klaar.
• Pluktuin Het Platteland in Putten. Op een hele mooie plek in het buitengebied vind je Pluktuin Het Platteland. Je kunt er groentes en bloemen oogsten die je betaalt wanneer je weggaat. En extra leuk: na het plukken kun je een heerlijk taartje eten op het terras in de boomgaard.
• De Tovertuin in Epe. Sluit je hier een abonnement af, dan wordt er voor je gekweekt in een hele mooie tuin in het Veluwse Epe. Eerst uitproberen? Dan kun je eenmalig groentes oogsten en meteen meenemen. Ook handig: wanneer je in de zomer op vakantie gaat mogen vrienden of familie in jouw plaats groente komen halen.

Groningen

• Zelfoogsttuin in Haren. Deze zelfoogsttuin in Haren wordt drukbezocht. Dat zorgt ervoor dat er op dit moment een wachtlijst is waar je je voor aan kan melden. Voor 275 euro per persoon per jaar kun je wekelijks groentes komen oogsten. Liever maandelijks betalen? Dat kan ook! Voor 22,90. Kinderen tot en met 18 jaar plukken gratis mee.
• Zelfoogsttuin Ten Boer in Ten Boer. Zelfoogsttuin Ten Boer biedt 30 weken lang voor een jaarbedrag groentes aan, voor prijzen per persoon. En er wordt ook een lente- of oogstfeest georganiseerd. Dat klinkt alleen al heerlijk!

Limburg

• Locotuinen in Maastricht. Locotuinen is een Biologische Landbouwonderneming. Ze zetten zich in voor het omschakelen van landbouwgrond naar biologische grond. De abonnementen kun je afstemmen op de grootte van je gezin. Wil je voor één, twee of meerdere personen oogsten, dan verschilt de prijs. Wil je het eerst nog even uitproberen? Dan kun je eerst ook kiezen voor het proefabonnement, waarbij je 4 keer kunt proberen of het iets voor jou is. Naast het groenteabonnement bieden ze overigens ook nog een bloemenabonnement aan. En dat alles in het mooie Maastricht. 

Noord-Brabant

• Pluck van het veld in Cromvoirt. Bij Pluck vinden ze het heel belangrijk dat mensen weten waar hun eten vandaan komt én zijn ze dol op gezond eten. De tuinders zaaien, planten en onderhouden de tuin en als lid mag je komen oogsten. Ook hier bieden ze verschillende abonnementen aan. Eentje voor groentes, kruiden en fruit én eentje voor bloemen. Leuk aan deze plek is dat er ook workshops gegeven worden. 
• Sprankenhof in Udenhout. Bij Sprankenhof werkt het net even anders. Daar kun je ook groente en fruit komen oogsten, maar betaal je per keer dat je langskomt. Ben je klaar? Dan wegen ze alles af en betaal je jouw lekkernijen. Ook fijn: je kunt bij deze tuin ook honing en eieren kopen. 

Noord-Holland

• De Wickevoorter stadsboeren in Cruquius. Boeren Ada en Martin zorgen er op een biologische manier voor dat er groentes op het land groeien, die jij bij ze kan komen oogsten. Wekelijks is er weer een ander aanbod aan groentes.
• Beemstergaard in Zuidoostbeemster. Bij deze oogsttuin bieden ze drie verschillende abonnementen aan: klein, middel en groot. De prijzen liggen tussen de 375 en 875 euro. Het verschil? Dat ligt aan het aantal personen die gebruikmaken van het abonnement.

Overijssel

• De Nieuwe Akker in Schalkhaar. Dichtbij Deventer ligt zelfooggsttuin de Nieuwe Akker. Jan-Jaap Scholten bewerkt de tuin in zijn eentje en heeft ‘van zijn hobby zijn werk gemaakt’. Wil je voor een jaarabonnement het eerst even uitproberen? Een proefabonnement voor 4 weken kost op dit moment 27,50.
• Tuinderij de Veldhof in Joppe. Deze nieuwe zelfoogsttuin in Tuinderij de Veldhof biedt ruimte aan 50 huishoudens met elk een eigen oogstaandeel. En zoals ze zelf schrijven op hun website: van het veld direct naar jouw keuken. Verser kan het niet!

Utrecht

• Land in Zicht in Amersfoort. Bij Land in Zicht kun je lid worden om wekelijks je eigen groente te oogsten. Van mei tot december sturen ze elke week een oogstmail naar de leden. Daarin staan leuke weetjes over de tuin, foto’s, maar vooral ook een lijstje met groentes die ze kunnen komen oogsten mét recepten erbij.
• Moestuin de Haar in Utrecht ligt op een bijzondere plek. Namelijk op de oude productiegronden van Kasteel de Heer. Ook hier betaal je van tevoren een prijs waar je 30 weken lang voor mag oogsten.

Zeeland

• Tuinderij Plantalia tussen Middelburg en Ritthem. Bij Tuinderij Plantalia word je een soort ‘aandeelhouder’ van de tuin. Daarmee vier je mee wanneer er veel te oogsten valt, maar andersom kun je ook balen als de oogst tegenvalt, door bijvoorbeeld weersomstandigheden. Dat is ten slotte ook de natuur. Eén keer per jaar komen alle ‘aandeelhouders’ van de tuin samen. Leuk: je kunt dan ook meedenken over de groentes in de tuin.  
• Tuinen van Groede in Groede. Bij deze tuin in het mooie Zeeuws-Vlaanderen werken ze ook met prijzen per jaar. Ook vinden ze het leuk om activiteiten te organiseren omdat ze de betrokkenheid van en met de gemeenschap heel belangrijk vinden. Liever losse groente kopen? Dat kan op zaterdag in de marktkraam aan de weg. 

Zuid-Holland

• Bij mei in Zoeterwoude. Alleen de website van deze zelfoogsttuin ziet er al veelbelovend uit. Dichtbij Leiden ligt Bij mei. Je kunt er groentes en bloemen oogsten. Ze gebruiken geen bestrijdingsmiddelen of kunstmest om zo aan een gezonde bodem te werken. Voordat het seizoen begint betaal je je ‘lidmaatschap’ en kun je wekelijks komen oogsten. 
• Tuinderij de Groenteboer in Woerden. Spinazie, raapstelen, sla, radijs. Er zijn heel veel verschillende groentes te vinden in Tuinderij de Groenteboer. De tuin werkt ook met ‘oogstaandelen’. Je koopt een aandeel van de totale oogst. Ben je een kleine eter of heb je een kleiner huishouden? Dan kun je ook kiezen voor het halve aandeel. Handig: ook hier kun je een proefabonnement nemen om het eerst eens uit te proberen.

Net over de grens:

• De Wroeter in Kortessem, België. Voor deze zelfoogsttuin maken we een uitstapje over de grens. Wanneer je lid wordt van de tuin kun je wekelijks groente oogsten die jij nodig hebt. Ze hanteren het principe ‘oogsten naar behoefte’. Wil je graag nog vaker je handen uit de mouwen steken? De tuin biedt ook meewerkdagen aan in de drukke zomermaanden.

Zelfoogsttuin bij jou in de buurt?

Op zoek naar nog meer zelfoogsttuinen bij jou in de buurt? Op de site van CSA vind je een kaart met daarop alle tuinen in Nederland. 

Oogsten uit eigen tuin

Wil je liever je eigen groentes en bloemen kweken? Dat snappen we heel goed! In mei en juni kun je volop zaaien, om vervolgens vanaf juni al te oogsten. We hebben meer dan 250 soorten bloem- en groentezaden beschikbaar. Bekijk ze hier.