Zaaitrays zijn een handig hulpmiddel voor iedereen die planten vanaf zaad wil opkweken. Ze bieden een gecontroleerde omgeving waarin jonge planten rustig kunnen groeien voordat ze de volle grond in gaan. Toch is het niet altijd duidelijk wanneer je het beste een zaaitray met plugs gebruikt, wanneer een zaaibak geschikter is en of je daarbij een deksel nodig hebt. In deze blog leg ik uit welke keuzes je kunt maken en waarom. Zaaitrays met plugs: verschillen in formaat en diepte Een zaaitray is een ondiepe bak met veel kleine vakjes, ook wel pluggen genoemd. Elke plug is bedoeld om een of meerdere zaden in te zaaien, waarna de jonge plantjes daar met wortel en al kunnen groeien. Dit maakt het later verplanten eenvoudig, omdat je de plantjes met hun wortelkluit uit de tray haalt zonder ze te beschadigen. Een zaaitray met plugs is vooral handig voor planten die wat meer tijd nodig hebben om binnen te groeien, zoals tomaten, paprika’s, pepers of vaste planten. ^ Zaaitrays met plugs, in zowel hoge als lage varianten Welke zaaitray je kiest, hangt sterk af van hoeveel en welke planten je wil opkweken. De trays zijn vaak gelijk qua afmeting, maar verschillen in het aantal cellen of pluggen. Hoe meer cellen een tray heeft, hoe kleiner elke cel is. Bijvoorbeeld, in een tray met 77 cellen kun je een groot aantal kleine zaailingen tegelijk zaaien, meestal één zaadje per cel. Dit is ideaal wanneer je veel planten opkweekt die later moeten worden overgezet naar grotere potten of direct buiten geplant. Aan de andere kant zijn er trays met minder cellen, bijvoorbeeld 15. Die hebben veel meer ruimte per plantje, waardoor je ze vaak niet eens hoeft te verspenen. Tussen deze uitersten zitten de populaire trays met 28 of 40 cellen, die een goede middenweg bieden. Zaailingen uit deze trays verplant je meestal nog wel naar een P9-pot om verder te groeien voordat ze de volle grond in gaan. Naast het aantal cellen is er ook verschil in de diepte van de trays. Er bestaan hoge zaaitrays die speciaal zijn ontworpen voor diepwortelende en snelgroeiende planten, zoals klimmers, erwten, bonen en andere peulvruchten. Deze trays bieden voldoende ruimte voor een gezond wortelsysteem en zorgen ervoor dat de planten stevig kunnen doorgroeien van kieming tot uitplant. De materialen zijn duurzaam en zorgen voor een goede ondersteuning van het wortelgestel. Aan de andere kant zijn er lage, ondiepe zaaitrays die ideaal zijn voor planten met ondiepe wortels, zoals bladgroenten en kruiden. Deze trays zijn gebruiksvriendelijk en efficiënt, en daarmee perfect voor tuinders die gemak en kwaliteit zoeken bij het opkweken van hun zaden. ^ In deze zaaitray zaai je vaak in rijtjes. Wanneer kies je voor een zaaibak? Een zaaibak werkt heel anders. Dit is een open bak zonder aparte vakjes, waarin je zaden dicht bij elkaar in een vlakke laag aarde zaait. Dit is een eenvoudige en snelle manier om veel zaden tegelijk te zaaien, bijvoorbeeld voor bladgewassen zoals sla, spinazie of radijs. Omdat de zaadjes dicht op elkaar staan, moet je de zaailingen na het kiemen vaak uitdunnen, zodat ze niet in elkaars groeiruimte concurreren. Dit maakt zaaibakken minder geschikt voor planten die een lange periode binnen moeten groeien, maar ideaal voor soorten die snel uitkomen en niet veel ruimte nodig hebben in de beginfase. Daarnaast is een zaaibak een goede optie voor beginners die snel resultaat willen zien zonder veel gedoe. Het nut van een deksel op zaaitrays en zaaibakken Of je een deksel op je zaaitray of zaaibak gebruikt, hangt vooral af van de omstandigheden waarin je zaait. Een deksel helpt om de luchtvochtigheid hoog te houden en voorkomt dat de grond te snel uitdroogt. Dit is vooral belangrijk tijdens de kiemfase, wanneer de zaden vocht nodig hebben om te ontkiemen. Bij warmere of drogere ruimtes kan een deksel dus het verschil maken tussen succes en mislukking. Veel tuinders gebruiken een doorzichtige deksel, zodat er voldoende licht bij de zaden kan komen, terwijl de warmte en het vocht binnen blijven. Zodra de eerste zaailingen boven de grond verschijnen, is het belangrijk om de deksel te verwijderen. Dit zorgt voor voldoende ventilatie, waardoor schimmelvorming wordt voorkomen en de jonge plantjes sterker worden door de frisse lucht. Er zijn ook situaties waarin je beter geen deksel kunt gebruiken. Sommige zaden hebben juist baat bij een lagere luchtvochtigheid of een meer geventileerde omgeving om goed te kunnen kiemen. Daarnaast kan het gebruik van een deksel in een ruimte met onvoldoende ventilatie leiden tot schimmelproblemen of rotte zaailingen. Daarom is het belangrijk om de situatie goed in de gaten te houden en de deksel tijdig te verwijderen. Als je buiten zaait of als je zaaitray in een omgeving staat die van nature vochtig genoeg is, kan een deksel vaak overbodig zijn. ^ hoge zaaitrays, speciaal ontworpen voor de behoeften van diepwortelende en snelgroeiende groenten en bloemen. Perfect voor planten zoals erwten, bonen , bieden deze trays de diepte die nodig is voor een gezond wortelsysteem. Het gebruik van een zaaitray met plugs is vooral aan te raden voor planten die een langere, individuele opkweekperiode nodig hebben en een stevige wortelkluit moeten ontwikkelen. Door het juiste formaat tray te kiezen — van compacte 77-cellige trays voor veel kleine zaailingen tot ruime 15-cellige trays waarin je direct kunt uitpoten — kun je jouw zaaiproces optimaal afstemmen op de behoefte van de plant. Daarbij maakt de keuze tussen hoge of lage trays het verschil voor diepwortelende of ondiepwortelende soorten. Een zaaibak is een praktische keuze voor snel kiemende, kort opkweekbare planten die na het uitdunnen snel naar buiten kunnen. Het gebruik van een deksel ondersteunt de vochtigheid en temperatuur in de beginfase, maar moet tijdig verwijderd worden om gezonde luchtcirculatie te bevorderen. Door deze keuzes goed af te stemmen op het soort plant en je kweekomgeving, zorg je voor een succesvolle start van je zaaiproject. Bekijk al onze zaaitrays hier. Mocht je nog vragen hebben of advies over welke zaaitray je het beste kunt gebruiken, neem dan gerust contact met ons op!