Omdat er in de winter niets fijner is dan lopen over een muisstil bospad, het geluid van knisperende blaadjes onder je voeten en na afloop opwarmen met een kop thee (of warme choco). Zet je wandelschoenen maar klaar, want we hebben 9 heerlijke routes voor je uitgestippeld. Doe je mee?
Utrechtse Heuvelrug
De Utrechtse Heuvelrug biedt een paar honderd kilometer aan wandelpaden. In het gevarieerde en uitgestrekte wandelbos met kronkelige bospaden en statige beukenlanen liggen verschillende routes.
1) De Kaapse Bossen
Aantal kilometer: 5,05
Waar? Doorn, Utrecht • Startpunt: Parkeerplaats Groene Entree Kaapse Bossen, Maarsbergseweg in Doorn • Bijzonder: Ook heel geschikt voor kinderen door de uitkijktoren en klimbomen
Voor deze wandeling volg je vanaf de parkeerplaats de rode route. Het pad stijgt snel, je merkt direct dat je op de Utrechtse Heuvelrug loopt. Langs het pad zie je veel gaten, die zorgen ervoor dat de grond tijdens een hevige regenbui niet wegspoelt en houden water vast voor de droge bosbodem. Na ongeveer een halve kilometer wandelen kom je een dikke, omgewaaide spar tegen. De zijtakken houden de boom van de grond, zodat de stam niet wegrot. De boom is een perfecte plek om even te stoppen als je met kinderen wandelt: tijd om te klimmen! Letterlijk het hoogtepunt van deze wandelroute, want de uitkijktoren van de Kaapse Bossen staat een stukje verderop. Met zijn 25,6 meter hoogte is het even een klim, maar het uitzicht dat je ervoor terugkrijgt is geweldig. Je kunt over bijna de hele Utrechtse Heuvelrug uitkijken, van de Amerongse Berg in het oosten tot de Domtoren van Utrecht in het westen. Bij mooi weer zie je in het zuiden zelfs de Rijn, die als een glinsterend lint door de weilanden stroomt.
2) Het Leersumse Veld
Aantal kilometer: 3,5 km
Waar? Leersum, Utrecht • Startpunt: De Veldschuur, Maarsbergseweg 18a, Leersum • Bijzonder: De route is voor iedereen toegankelijk, fijn voor mindervaliden en kinderwagens
Eropuit met een rolstoel of kinderwagen? De wandelroute met de naam ‘Natuur zonder drempels’ leent zich perfect voor een wandeling met de hele familie. Vanaf De Veldschuur volg je de blauwe route door het Leersumse Veld. De wandeling start op een breed bospad en onderweg wisselen heide, vennen, stuifzand en bospaden elkaar af. Grote kans dat je onderweg loslopende Piëmontese runderen tegenkomt. Dit grijs-witte, rustige koeienras komt oorspronkelijk uit Italië en begraast het heideveld. Het Leersumse Veld wordt ook wel het stilste plekje van Nederland genoemd. Tel daar een knisperend laagje sneeuw bij op en het wintergevoel is compleet.
3) NS-wandeling Utrechtse Heuvelrug
Aantal kilometer: 15
Waar? Tussen Driebergen-Zeist en Maarn, Utrecht • Startpunt: Station Driebergen-Zeist • Bijzonder: Je wandelt van station naar station
Verscholen in de bossen tussen Driebergen en Zeist ligt een adembenemend stukje natuur. Deze winterwandeling start bij NS-station Driebergen-Zeist en voert je over statige beukenlanen en langs landgoed Bornia en Noordhout waar bos, heide en zandverstuivingen elkaar afwisselen. Op de uitgestrekte grote heide grazen Drentse schapen. Tijdens de wandeling kom je langs het dorp Austerlitz, waar je de bekende Pyramide van Austerlitz kunt bezoeken. Gelegen op het hoogste punt van de Heuvelrug heb je een bijzonder uitzicht. Dit dorp is ook een perfecte pauzeplek voor je de route vervolgt naar het laatste deel van de wandeling over de ‘Koeheuvels’, een open zandverstuiving, afgewisseld door heideplantjes en jeneverbesstruiken. Station Maarn is het eindpunt van de route.
> ‘s Winters wandelen is niet alleen een garantie voor rode wangen en een frisse neus, maar doet ook wonderen voor lichaam en hoofd.
Nationaal Park Drents-Friese Wold
Bos, heide, stuifzand, schitterende vennen: in het Drents-Friese Wold vind je alle soorten natuur. Het natuurgebied op de grens van de provincies Friesland en Drenthe is ’s winters heerlijk rustig, en rijp en sneeuw zorgen voor prachtige beelden. Ook spot je er overwinteraars, zoals de blauwe kiekendief en de klapekster.
4) De Hoekenbrink
Aantal kilometer: 4,2
Waar? In het zuidelijke deel van het Drents-Friese Wold • Startpunt: Parkeerplaats de Hoekenbrink, Bosweg, Diever • Bijzonder: Houd je ogen open, want op deze korte route is
heel veel te zien
De Hoekenbrink is een prachtig en gevarieerd natuurgebied met heide, zandverstuiving en moeras op korte afstand van elkaar. Tijdens deze wandeling, waarbij je de rode paaltjes volgt, zie je de mooiste plekjes. De route start bij de woudreus aan de parkeerplaats. Deze grote boom diende ooit als wegwijzer, toen het gebied nog een groot heideveld was. Loop langs de rand van het restant van dit heideveld, dan zie je even verderop de gele duin van de zandverstuiving. Via het open bos – speur hier naar spechten op de stammen van de dode bomen – gaat het kronkelpad over in een weiland met Schotse Hooglanders. Terug naar de Hoekenbrink loop je langs een moerasvlakte en over zandduintjes richting de heide, met schapen die de jonge boompjes opeten, zodat de heide heide blijft. Loop je verder, dan zie je woudreus van het begin van de wandeling weer opdoemen…
5) Grote bos- en duinroute
Aantal kilometer: 10 km
Waar? In het noorden van het Nationaal Park, bij Appelscha • Startpunt: Buitencentrum, Terwisscha 6a, Appelscha • Bijzonder: De route gaat voor een groot deel over het zand
De grote bos- en duinwandelroute combineert eigenlijk twee kortere routes en maakt daar één langere route van. Je start bij het buitencentrum in Appelscha. Vanaf daar neem je de witte route. Na vijf kilometer kom je een bord tegen en vervolg je de route langs de rood met witte palen. Vervolgens stap je over op de rode route die je nog ruim vijf kilometer door het Aekingerzand voert. Door de routes te combineren krijg je een lekker gevarieerde wandelroute in het Drents-Friese Wold en loop je door bos, langs heide, over zandverstuivingen en voorbij een prachtig meer en kom je ook nog een uitkijktoren en wat vennetjes tegen - en dat allemaal in tien kilometer!
6) Ganzenpoelwandeling
Aantal kilometer: 4,9
Waar? In het zuidelijke deel van het Nationaal Park, in de buurt van Diever • Startpunt: Waterseveld, Wateren • Bijzonder: Tijdens deze route pak je ook een stukje geschiedenis mee
De Ganzenpoel is een van de talloze vennetjes in Nationaal Park Drents-Friese Wold. Vanaf het dorpje Wateren maak je een rondwandeling diep door de natuur van het park. Je wandelt rondom de Ganzenpoel en het nabijgelegen vennetje, door bosgebied met heidevelden, stuifzand, moeras en bos. Voor deze wandelroute volg je de rode pijltjes. Je loopt vooral over onverharde, brede zandpaden. Dat is ’s zomers zwaar, maar in de winter prima te doen. Naast Schotse Hooglanders en mooie natuur kom je onderweg ook een stukje geschiedenis van het gebied tegen. Het heideveld werd door leden van de Knokploeg Noord-Drenthe gebruikt om onder te duiken na een succesvolle overval op de gevangenis in Assen in 1945. Om te voorkomen dat deze bevrijders zelf gepakt werden, was in het bos een plek gebouwd waar zij konden verblijven en onderduiken. Het boshol wordt de Prins Bernard Kazerne genoemd.
Nationaal Park Hoge Kempen
Met meer dan twaalfduizend hectare beheerde en beschermde natuur is Nationaal Park Hoge Kempen in de Belgische provincie Limburg een uniek en veelzijdig natuurgebied. Je treft hier een landschap met heide, bossen, zandvlaktes, meren en vennen. Een walhalla voor insecten, amfibieën, vogels en bijzondere plantensoorten.
7) Bergerven
Aantal kilometer: 7
Waar? Tussen Maaseik en Dilsen-Stokkem, België • Startpunt: Kapel van de Weerstand, Brugstraat, Dilsen-Stokkem • Bijzonder: Neem je camera mee voor een plaatje van een van de uitzichten over het gebied
Door het ontgrinden van dit gebied ontstonden verschillende grote plassen, samen goed voor ruim vijftig hectare open water. Dat levert prachtige plaatjes op. Na een paar kilometer wandelen kom je letterlijk op het hoogtepunt van de route: de panoramaheuvel langs het pad geeft een fenomenaal uitzicht over het gebied. Konikpaarden en Galloway-runderen grazen aan de oevers en dragen zo bij aan het natuurbeheer. Vervolg je weg langs de blauwe bewegwijzering en duik het bos in. Wandel over smalle bospaadjes tussen naald- en loofbomen, langs de bijzondere slaapplekken van Warredal en langs de Zuid-Willemsvaart weer terug naar het eindpunt. Leuk weetje: Limburgs Landschap zet grote grazers in voor de beheer van het gebied. Genoeg te zien dus, onderweg!
8) Oudsberg
Aantal kilometer: 7,3 km
Waar? De Duinengordel, in het noordelijke gedeelte van het Nationaal Park • Startpunt: Camping Zavelbos, Kattebeekstraat 1, Maaseik • Bijzonder: Beklim de Oudsberg, de hoogste landduin van Vlaanderen
Deze middellange wandeling leidt je door het duinenlandschap van de Oudsberg. Je waant je tijdens de wandeling in de woestijn, maar dan in BelgiÎ, en dat in de winter. De Duinengordel in Hoge Kempen bestaat uit uitgestrekte zandlandschappen met hoge duinen. Volg vanaf Camping Zavelbos de blauwe route naar de 85 meter hoge Oudsberg en geniet van het uitzicht over het zand en de omliggende bosgebieden. Hoewel de Duinengordel zandig en droog is, vormen de vennen een uitzondering. Ze doemen tijdens de wandeling op als oases en hebben een bijzondere aantrekkingskracht op diverse planten en dieren. Neem je lunchpakket mee, want onderweg zijn er genoeg rustpunten te vinden.
9) Lieteberg
Aantal kilometer: 9,4 km
Waar? Aan de zuidrand van Nationaal Park Hoge Kempen • Startpunt: Stalkerweg z.n., Zutendaal • Bijzonder: Onderweg passeer je stiltestenen met poÎtische teksten van Vlaamse dichters
Dat wandelen staat voor ontspannen, hoeven we je niet meer te vertellen. Het gaat ook zeker op voor deze route, want Lieteberg is het stilste plekje van het Nationaal Park Hoge Kempen. Een plek waar de geluiden van de natuur overheersen, dat is een schaars goed in Vlaanderen. Ideaal dus, om je hoofd even te legen. Door de blauwe route te volgen vanaf de toegangspoort wandel je door de zacht glooiende zuidrand van het natuurgebied. Onderweg doorkruis je stiltegebied ‘Zwarte Put’, waar je letterlijk stil kunt staan om de teksten van Vlaamse dichters op je in te laten werken. De route leidt je ook langs de Hesselsberg, op de zuidflank hiervan bevinden zich veel jeneverbesstruiken. In de winter kleuren de bessen zwartblauw, een mooie combinatie met het grijsgroen van de naalden van de struik.
Tip! NatuurRoutes is een wandel-app van vereniging Natuurmonumenten, met meer dan driehonderd wandelroutes om te verkennen. Je kunt wandelingen selecteren op locatie- bijvoorbeeld dicht bij jou in de buurt - en op afstand.
Marlies Huisman
Ik ben Marlies (34), content creative & redacteur bij Studio May & June. Ik ben dól op plukbloemen, dus je vindt me regelmatig in de pluktuin voor een bos vers plukgeluk totdat de pluktuin in onze eigen stadstuin werkelijkheid is geworden.
