Buitenkijker: Op bezoek bij tuinduo Krautkopf

iefhebbers van koken met de seizoenen kennen ze vast al: Susann Probst en Yannic Schon, beter bekend als het duo Krautkopf. Naast gerechten waarvan het water je in de mond loopt, delen ze op Instagram en hun blog de mooiste beelden van hun tuin in het noordoosten van Duitsland. Van superverse oogst tot borden vol lekkers en van weelderige boeketten tot sfeerbeelden van de kas.

Susann en Yannic werken beiden als fotograaf en stylist en hebben inmiddels twee kookboeken op hun naam staan. Een derde boek is onlangs verschenen, met een andere focus deze keer: tuinieren. In Beyond the Meadows zie je alles wat er groeit en bloeit op hun eigen stukje wereld en de verwondering voor dat proces. Stap voor stap en met alle aandacht voor de natuurlijke omgeving werken ze in hun tuin. 

> Planten die in de winter bloemen zijn Helleboris orientalis (kerstroos), Galanthus (sneeuwklokje) en Viburnum x carlcephalum (sneeuwbal).

Van stad naar platteland

Het gros van de ingrediënten waarmee het stel kookt, is van eigen oogst. Hun interesse in tuinieren ontstond vanuit de passie voor koken, vertelt Susann. ‘We raakten steeds meer geïnteresseerd in de herkomst van de ingrediënten voor onze seizoensgerechten, spraken met regionale producenten, bezochten boerderijen en kweekten onze eerste kruiden, groenten en zelfs bessen op ons balkon in Berlijn. Dat raakte uiteindelijk zo overgroeid dat je er nauwelijks nog kon staan.’ Op zoek naar een nieuwe woning met meer ruimte zochten ze aanvankelijk nog naar een plek in de hoofdstad. ‘Maar we realiseerden ons dat we meer natuur nodig hadden, zeiden Berlijn gedag en verhuisden naar het platteland.’ Sinds 2018 wonen en tuinieren ze in Mecklenburg, waar ze een huis en land kochten dat oorspronkelijk behoorde tot een zelfvoorzienende boerderij. Ze leven er met de seizoenen en een diepgeworteld respect voor de natuur. 

Het land leren kennen

‘In het begin hadden we simpelweg niet genoeg begrip en kennis van tuinieren, dus was het essentieel om de tuin eerst langere tijd te observeren. Door de positionering van de gebouwen, bomen en struiken hebben we bijvoorbeeld veel verschillende microklimaten: drogere en nattere gebieden, beschut en open, veel zon of juist meer schaduw. Gaandeweg leren we ons land steeds beter begrijpen, en door dagelijks gebruik valt veel vanzelf op zijn plek.’ Toen ze het huis kochten, stond er onder andere al een mooie verzameling aan oude fruit- en notenbomen, zoals een enorme walnootboom, Mirabelle pruimenbomen en wilde kersenbomen. Maar over het algemeen was het terrein nogal overgroeid, het idee achter de verschillende gedeelten viel niet of nauwelijks nog te herleiden. ‘Het was bijna een blanco vel waarop we los konden - en nog steeds kunnen - gaan. Dat laat veel ruimte voor onze eigen ideeën, maar was gezien de omvang in het begin ook wat overweldigend.’ Daarom richtten Susann en Yannic zich de eerste jaren vooral op de moestuin. 

> Wil je ook meer leren over moestuinieren? Lees het artikel Starten met een moestuin. En schaf je de Moestuinset voor beginners aan, dan heb je direct alles in huis om een vliegende start te maken. 

> 'Met gemengde teelt zorgen we voor een betere plantgezondheid en kunnen we het gecultiveerde gebied zo goed mogelijk gebruiken.'

Goed voor elkaar

Inmiddels vormt die moestuin, mét kas, het hart van de tuin. Susann en Yannic kijken erop uit zodra ze hun voordeur uitstappen. Het ontwerp is vooral het resultaat van de wisselwerking tussen noodzaak of bruikbaarheid en esthetische voorkeuren. ‘Zo vinden we het vooral belangrijk dat de planten van elkaar profiteren, of dat nu gaat om voedingsbehoefte, de worteling in verschillende lagen van de bodem, wisselende hoogten of de uitscheiding van stoffen die plagen en ziekten afweren. Met gemengde teelt zorgen we voor een betere plantgezondheid en kunnen we het gecultiveerde gebied zo goed mogelijk gebruiken.’ Maisplanten fungeren als klimhulp voor bonen, die via hun wortels weer zorgen voor stikstof voor maïs- en pompoenplanten. De bladeren van de pompoenplanten beschermen de bodem op hun beurt tegen uitdroging en gaan ongewenste wilde kruiden tegen. Tussen de aardbeien staan uien en knoflook, planten die spintmijten en bodemschimmels op afstand houden. En zo staan in elk deel van de moestuin planten die elkaar helpen groeien en bloeien. 

Een vruchtbare bodem is de basis voor een rijke oogst, zegt Susann. ‘De bodemkwaliteit behouden of zelfs verbeteren is een van onze belangrijkste doelen als tuinierders. Naast gemengde teelt doen we dit bijvoorbeeld door te mulchen met snoeiafval, waarmee we de bodem verrijken met voedingsstoffen en het bodemleven stimuleren.’ Ook maken ze zelf brandnetelgier en hebben ze vijf compostbakken staan. ‘Met de compost zorgen we voor gezonde, rijke grond die goed water vast kan houden.’

> 'Door rekening te houden met bloeiperioden is er het hele jaar iets te beleven in de tuin. En daarmee ook voor de dieren die er leven.' 

Lust voor het oog

Het oog wil ook wat, natuurlijk, en ook in dat opzicht werpt gemengde teelt vruchten af. ‘We houden ervan hoe alles kleurrijk en wild door elkaar heen groeit. Hoewel de indeling van de moestuin behoorlijk geometrisch is, ziet het geheel er daardoor toch heel natuurlijk uit.’ Met zo’n 120 verschillende variëteiten aan kruiden en groenten valt er bovendien ook in de keuken volop te variëren en experimenteren. 

Centraal in de moestuin staat de kas, met links ervan een zitgedeelte met royale eettafel, te midden van de ruïnes van een voormalig washuis. Tussen de kas en de zitruimte doet een grote vuurschaal van Feuerring dienst als buitenkeuken. Om de verschillende onderdelen met elkaar te verbinden, werden rond het zitgedeelte borders met vaste planten aangelegd, ontworpen door Sebastian Conrad (@hautejardin), die bekendstaat om zijn wilde moderne tuinen. Onder andere Lupinus nanus ‘Gallery Red’ (dwerglupine), Cynara cardunculus (kardoen), Rosa ‘The Lark Ascending’ (roos) en Aster divaricatus ‘Tradescant’ (aster) zorgen voor een wilde bloemenpracht. ‘Vooral het contrast tussen de delicate rozen en de grote bladeren van de kardoen is prachtig.’ 

> Dit is een border met vaste planten. Rechts zie je Echinacea purpurea (zonnehoed), Agastache anisata (dropplant) en verschillende soorten Mentha (munt)

Bloemetjes en bijtjes

Het gebied tussen het huis en de schuur werd ingericht als wilde bloemenweide. Erdoorheen leidt een kronkelend paadje naar een oude appelboom en een bijenkolonie. ‘Dit gebied laten we volledig over aan de insecten en kleine dieren die er voedsel en beschutting vinden.’ Ze zaaiden er wilde bloemen en grassen die van nature in de omgeving voorkomen. Ongeveer de helft bestaat uit lokale grassen, zoals Poa angustifolia (smal beemdgras), Anthoxanthum odoratum (gewoon reukgras) en Festuca ovina (zwenkgras). De rest bestaat uit wilde bloemensoorten als Leucanthemum vulgare (gewone margriet), Centaurea jacea (knoopkruid), Anthriscus sylvestris (fluitenkruid) en Achillea millefolium (duizendblad). Susann kijkt graag naar de bedrijvigheid in de bloemenweide. Bijen zijn fascinerende wezens, vindt ze. ‘We houden ze niet voor de honingproductie, maar willen ze een leefgebied geven. Andersom helpen de bijen ons weer met de bestuiving. We laten de bijen overwinteren op hun eigen honing en verwijderen pas een paar honingkammen als het nieuwe seizoen al begonnen is.’

Nieuw leven

Doordat de oorspronkelijke voordeur decennia geleden naar de andere kant van het huis werd verplaatst, was de voortuin aan de oostzijde een beetje in de vergetelheid geraakt. Susann en Yannic gaven met wilde vaste planten opnieuw betekenis aan dit gedeelte van zo’n 250 vierkante meter. Ook hier was Sebastian Conrad verantwoordelijk voor het ontwerp, dat de al aanwezige struiken en bomen – zoals twee grote berken, een oude tamarisk en een jeneverbes – goed tot hun recht laat komen. ‘Zijn ervaring, kennis en vooruitziende blik resulteerden in plantcombinaties waar we zelf nooit op waren gekomen.’ In elk seizoen laten andere planten zich van hun mooiste kant zien. Zo vormen de Narcissus poeticus (witte narcis) en Persicaria bistorta ‘Superba’ (adderwortel) in het voorjaar een ideaal paar. Een paar maanden later is het in de zomer genieten van de roestkleurige bloemen van Digitalis ferrigunea (vingerhoedskruid) die boven de roze Sanguisorba officinalis ‘Pink Tanna’ (pimpernel) uitsteken.  

> Ben je niet helemaal - of helemaal niet - tevreden met de beplanting in je tuin? We maken het je graag gemakkelijk met onze kant-en-klare borderpakketten. Dit zijn pakketten inclusief vaste planten mét een beplantingsplan en instructieboekje. Alles om het aanleggen van een prachtige border,  die jaarrond interessant blijft, zo gemakkelijk mogelijk te maken.

> 'Door te letten op de natuurlijke omgeving kun je de tuin naadloos over laten gaan in het landschap, dat kan ook het terugbrengen naar de wilde natuur dat het oorspronkelijk was.'

Een met de natuur

Sinds het stel in Mecklenburg woont, laten ze zich veel meer leiden door natuurlijke cycli. ‘Je een met de natuur voelen en de veranderende seizoenen bewust opmerken, is zo aardend. In de stad vulden we de donkere seizoenen met sociale afspraken en activiteiten, nu trekken we ons bewust meer terug en vertragen we onze pas om nieuwe energie op te doen.’ Ze zien steeds meer de schoonheid van elk seizoen. ‘En hoe meer we verschillende delen ontwerpen die op hun mooist zijn in verschillende seizoenen, hoe meer variatie er door het jaar is. De winters duren soms lang, maar het mooie is dat je zelfs de miniemste veranderingen zoveel intenser beleeft dan wanneer alles in bloei staat. De eerste vorst is magisch, als de laatst overgebleven herfstkleuren gevangen worden in glinsterende ijskristallen.’ Met zoveel variatie is er overal wel iets te zien, ongeacht de weersomstandigheden. ‘Het is ons ritueel om elke dag door de hele tuin te wandelen, bijna als een soort meditatie. Er is altijd zoveel te ontdekken en om ons over te verwonderen, dat we daardoor voor heel even echt kunnen uitchecken bij het dagelijkse leven.’  

TEKST: Sanne Eva Dijkstra | BEELD: Krautkopf

Dit artikel is verschenen is MAY & JUNE magazine #6. Wil je ook ieder kwartaal inspiratie door de brievenbus ontvangen? Sluit dan hier je abonnement af.