Een goed seizoen in de moes- en pluktuin begint niet bij het zaaien, maar bij het maken van een plan. De winter is het ideale moment om hiermee te starten. In de rustige weken van december, bijvoorbeeld in de kerstvakantie, heb je de tijd om terug te kijken op het afgelopen seizoen en vooruit te denken. Terwijl de tuin zelf op pauze staat, kun je observeren, keuzes maken en een structuur neerzetten waar je maanden profijt van hebt. In deze blog lees je hoe je begint met het bekijken van je standplaats, hoe je een teeltplan maakt, waarom groeirasters je helpen bij het ordenen van je bedden en hoe je de bodem voorbereidt met methodes zoals no dig.
1. Standplaats: observeer de plek, de bodem en de zonuren
Voor je een eerste zaadje in de grond stopt, is het nodig om te weten wat je tuin aankan. Elke moes- en pluktuin draait om drie vaste factoren: standplaats, bodem, en zonlicht.
Observeer de plek
Let op wind, schaduw, vochtige stukken en plekken waar water blijft staan. Deze observaties bepalen waar je straks gewassen zet die veel zon nodig hebben, of juist bloemen en kruiden die halfschaduw verdragen.
Begrijp je bodem
De bodem is je belangrijkste fundament. Je kunt je grond beoordelen door:
-
Structuur: klei, zand, leem of veen.
-
Activiteit: zie je wormen? Is er organisch materiaal aanwezig?
-
Vocht: droogt de bodem snel uit of blijft hij lang nat?
Check de zonuren
De meeste groenten en snijbloemen hebben minimaal zes uur zon per dag nodig. Observeer hoe het licht over je tuin beweegt. In de winter staat de zon laag, in de zomer hoog, dus kijk breder dan alleen op het moment dat je begint met plannen.
2. Maak een teeltplan
Een teeltplan brengt structuur in je tuin. Het voorkomt dat je te veel zaait, te dicht op elkaar plant of elke week iets anders moet verzinnen.
Begin met een lijst van gewassen
Maak een overzicht van wat je wilt telen: groenten, kruiden en bloemen. Deel deze lijst op in categorieën zoals:
-
Snelgroeiers (sla, radijs, spinazie)
-
Ruimtevreters (pompoen, courgette)
-
Langzame groeiers (tomaat, prei, kool)
-
Snijbloemen per seizoensperiode
In een moestuin werk je met wisselteelt, waarbij je gewasgroepen jaarlijks op een ander bed zet. Dit vermindert de kans op bodemgebonden ziekten. In pluktuinen is het vooral belangrijk dat je een teeltplan maakt waarin je alle functies van een bloemen in een boeket kweekt.
Meer weten over een écht mooi boeket en wat je daarvoor nodig hebt? Dat lees je hier.
Seizoensplanning: van zaaien tot oogsten
Noteer wanneer je zaait, plant, oogst en opruimt. Hierdoor zie je welke bedden tussentijds leeg komen. Een bed in de moestuin dat in juni leeg is, kun je direct opnieuw inzaaien met een snelgewas of een nateelt.
Houd rekening met groeisnelheid en hoogte
Hoge gewassen zoals zonnebloemen of mais zet je achteraan zodat ze geen schaduw werpen op lage gewassen. Combineer gewassen die elkaar versterken of veel licht doorlaten.
Tip! Denk na over constructies Zorg ervoor dat je, voordat je alles gaat uitplanten - nadenkt over de constructies die je mogelijk nodig hebt. Denk aan groeirasters of rekken voor klimmers. Groeirasters zijn een praktische manier om overzicht te krijgen in je teelt. Ze helpen je om bedden efficiënt te gebruiken en zorgen voor een gelijkmatige groei.
3. Zorg voor een goede bodemvoorbereiding
Een vruchtbare bodem is de basis van een gezonde moes- en pluktuin. Bodemvoorbereiding kun je op verschillende manieren aanpakken, maar de no dig-methode heeft zich bewezen als een efficiënte en logische aanpak. Ninon legt dat in onze podcast goed uit, luister 'm hier.
Waarom no dig?
Met no dig graaf je niet, maar voed je de bodem door organisch materiaal bovenop de grond te leggen. Dit heeft voordelen:
-
De bodemstructuur blijft intact
-
Bodemleven blijft actief
-
Onkruiddruk neemt af
-
Water wordt beter vastgehouden
-
Je werkt minder zwaar
Voor zowel beginnende als ervaren tuinders is dit een methode die het werk door het seizoen heen vermindert.
No dig in de pluktuin
No dig werkt goed voor snijbloemen. Veel plukbloemen presteren uitstekend in een luchtige, constante compostlaag. Ook kun je makkelijker nateelten inplannen, omdat de bodem weinig verstoring kent en snel terugveert.
Andere vormen van bodemvoorbereiding
Naast no dig kun je kiezen voor:
-
Groene bemesters
-
Mulchen met bladeren of stro
-
Verrijken met compostthee of plantenextracten
-
Diepwortelende planten die de bodem openen
Deze technieken versterken een gezonde bodem, maar no dig vormt voor de meeste tuinders de eenvoudigste basis.
Een goede moes- en pluktuin begint met planning. Door de standplaats te observeren, een doordacht teeltplan te maken, te werken met groeirasters en de bodem voor te bereiden met methodes zoals no dig, leg je een stevig fundament voor een productief seizoen.Wil je een tuin die veel oplevert, weinig stress geeft en overzichtelijk blijft? Dan is plannen een van de beste investeringen die je kunt doen.
