Planten kun je op allerlei manieren kopen, van het tuincentrum tot de online gigant met het blauwe logo aan toe. Maar wist je dat het belangrijk is om planten aan te schaffen die in de buitenlucht gekweekt zijn, zonder chemische meststoffen en dergelijke? Dat is veel makkelijker dan je denkt en vaak ook nog eens goedkoper dan bij de grote tuincentra. Op naar de lokale kwekerij!
In Nederland heb je, gelukkig, nog tal van kwekers die hun eigen vaste planten en soms ook struiken/bomen/eenjarigen kweken. Dat doen ze van de planten die ze in de moederbedden hebben staan: van de volwassen planten wordt door zaaien of stekken nieuwe planten gemaakt die jij kunt kopen. Allemaal in de buitenlucht (alhoewel ze soms starten in een onverwarmde kas) en zonder hulp van chemische groeimiddelen. Vaak ook echt biologisch maar de meeste kwekers zijn niet gecertificeerd, ondanks dat ze in de praktijk wel biologisch werken.
Planten die in de buitenlucht gekweekt zijn groeien volgens het ritme van hun natuur, in tegenstelling tot planten die in verwarmde kassen zijn gekweekt. Net zo goed als je plofkip hebt, is er ook het fenomeen 'plofplant' (heb ik zelf bedacht, geen idee of het een gangbare term is, hoor!). Die laatste vind je bij de meeste tuincentra, of op een kar bij de supermarkt. Bloeiende lavendel zie je daar al in mei, terwijl de lavendel in de tuin nog verre van bloeien is. Consumenten willen zien wat ze kopen (wat begrijpelijk is) en daarom bloeien al die planten eerder zodat mensen vroeg in het jaar hun planten kopen. Maar bloeiende lavendel in mei krijg je niet vanzelf. Dat moet in een warme kas, ingespoten met van alles en nog wat. Die planten gaan van een warme kas naar een koude tuin, en die shock is vaak te groot. Gevolg? Dode of ongezonde planten.
Je hebt nu al twee goede redenen om bij kwekers te kopen: de planten zijn (vaak) biologisch of in ieder geval gezond gekweekt, en ze volgen het ritme van de natuur. Een derde ook heel belangrijke reden is dat het aanbod veel groter is. De kwekers die ik ken zijn mensen met passie en met écht groene vingers. Ze houden van hun werk, weten ongelooflijk veel over planten, en speuren de wereld af op zoek naar nieuwe en betere soorten. Je mag er dus rustig vanuit gaan dat wat je bij zo'n kweker koopt ook echt goed is. Ze testen het uitgebreid in hun moederbedden! 
In onze ontwerpen en beplantingsplannen maken we gebruik van het aanbod van deze kwekers. We vinden het een uitdaging om soorten te vinden die je niet in elke tuin ziet. We willen ook niet allemaal hetzelfde Ikea interieur, toch? Het is natuurlijk heel mooi als mensen Verbena en Zonnehoed in hun tuin hebben staan in plaats van tegels, maar het wordt ook wel weer een beetje gewoontjes als iedereen het heeft ;-).
Nu je weet dat je je planten het liefst bij een kweker haalt, is het goed om even te vertellen hoe het er daar aan toe gaat.
Dat is namelijk behoorlijk anders dan bij een tuincentrum, en veel mensen zijn bij hun kweker-ontgroening nogal overrompeld.
Het punt is namelijk dat een bezoek aan de kweker niet hetzelfde is als een bezoek aan een tuincentrum. Bij elk soort tuincentrum vind je bloeiende planten op een vroeger moment dan bij een kweker, en al die planten hebben op z'n minst een label met foto er op. Je ziet dus meestal goed wat je in handen hebt. Maar bij kwekers vind je nergens foto's. Als je geluk hebt staat er nog net een geprint label in het potje, maar vaak ook een geschreven label (leesbaar of niet leesbaar). 
De key is om je bezoek heel goed voor te bereiden. Ga niet op de bonnefooi als je weinig verstand hebt van planten en namen. De beste tijd om kwekers te bezoeken is augustus/september, dan staan de vakken vol én bloeien de moederbedden volop waardoor je de beplanting per soort in het echt kunt bekijken. Je bezoek wordt er in ieder geval inspirerender van!
Wat ik er nog wel even bij wil zeggen, is dat het op moment van schrijven onwaarschijnlijk druk is in tuinwereld. Het voorjaar is altijd al een druk moment, maar door corona en thuisblijven en op vakantie in eigen land al helemaal. Daar komt bij dat er helemaal niet zoveel kwekers zijn, dus die drukte is best lastig om te verwerken. Het kan dus zijn dat je niet kunt vinden wat je zoekt. Probeer het dan in augustus opnieuw, want dan is het aanbod het grootst!
Ga je langs bij een kweker? Dit is hoe je je bezoek aanpakt:
+ Gebruik de online catalogus van de kweker om het assortiment te bekijken en je te oriënteren op wat je nodig hebt. Schrik niet: sommige websites stammen uit 1990.
+ Maak een boodschappenlijst van alle planten die je moet kopen.
+ Schrijf ook bij elke soort één of twee alternatieven op voor het geval jouw soort niet op voorraad is, dat komt veel voor. Gelukkig is er veel meer keuze per soort dan bij een tuincentrum!
+ De planten op de kwekerij staan niet op alfabetische volgorde, maar op standplaats (zon, halfschaduw, schaduw). Kijk of je kunt opschrijven in welk vak de planten staan (zoals bij de Hessenhof).
+ Het kan zijn dat het lijkt alsof er niets in je gekochte potje lijkt te zitten. Soms zitten alleen de wortels er in, en komt er net een klein steeltje uit. Het komt goed, de wortels zijn het hart van de plant! Meer blad betekent niet per se een gezondere plant, alleen een iets oudere plant. Zodra ze in de volle grond staan gaan ze als een speer!
+ Neem boodschappenkratten of kartonnen dozen mee om je planten in te zetten. Er zijn vaak een soort bolderkarren of trekkarren waar je de kratten op kunt zetten.
+ Heb je veel nodig? Houd dan op je telefoon bij welke soorten je in je kar zet. Er wordt niet gescand, vaak tellen ze de kaartjes of het aantal per prijs. Om het makkelijk te maken houd ik altijd bij welke soorten ik heb en hoeveel van 3 euro, 2,50 euro etc.
We hebben een lijst gemaakt van alle kwekers die we kennen per provincie. Sommige kwekers kunnen je beplanting ook opsturen, zoals Esveld, Bastin, Plantwerk en Vlastuin. Heel handig! Hopelijk gaan meer kwekers dat doen. Alle foto's in deze blogpost zijn gemaakt bij Kwekerij de Hessenhof in Ede.
