Mag ik je even meenemen in de wereld van potgrond, tuinaarde, mest en compost? Het is absoluut niet het meest sexy deel van de tuin (zeker niet als we de regenwormen er bij pakken) maar wel heel erg noodzakelijk. Ik ben zelf best wel een gemakzuchtige tuinierder--ik ben liever bezig met zaaien en bloemen plukken dan met scheppen en rapen en bukken. Kan er niets anders van maken... Maar die bodem, die is dus wel essentieel voor een gezonde tuin. Want van een gezonde bodem krijg je gezonde planten, dat is natuurlijk een hele logische optelsom.
Elk voorjaar geef ik mijn tuin een laagje bemeste compost of gewone compost. Vorig jaar kon ik samen met onze buurman regelen dat er een boer een lading compost op de stoep kwam storten, maar dit jaar had de buurman niets nodig en dan is het niet zo lonend meer. Nu zag ik bij m'n collega Jennita van Plukatelier dat zij bemeste compost gebruikte van Bio Kultura. Diezelfde dag keek ik ook een korte docu over het probleem met turf in Engeland en dat bracht het balletje wel aan het rollen. Let me explain.
Vrijwel alle zakken met tuinaarde, potgrond en mest bestaan voor het grootste deel uit tuinturf. Dat is een grondstof die je van oorsprong in Europa in de bodem vindt. Turf is ontzettend goed in het vasthouden van water, het werkt als een soort spons. Wanneer er veel regen valt kan turf het opnemen als een spons, om het vervolgens weer langzaam los te laten. Dat is een fijne eigenschap voor tuinaarde of potgrond, en daarom wordt het er maar al te graag aan toegevoegd.
Het probleem is dat turf heel hard nodig is--op de plek waar het zich in eerste instantie bevond.
Wanneer je turf weghaalt ontstaan er grote problemen met water. Het is eigenlijk alsof je een dijk sloopt. Het water krijgt opeens vrij spel en zo ontstaan er overstromingen. In Engeland is dat een groot probleem.
Turf 'groeit' in moerassig veengebied door het indikken van afgestorven plantresten die niet verteren, het is dus eigenlijk een dikke laag van dode planten. Maar het kost honderden jaren om zo'n laag turf te krijgen, sterker nog: per jaar groeit turf één millimeter. EEN! In Engeland noemen ze de 'peat bogs' (veengebieden) het regenwoud van Europa, vanwege de hoeveelheid stikstof die het opneemt en vasthoudt en uiteraard vanwege alle dieren en insecten die er leven.
In Nederland kennen we turf voornamelijk als brandstof. Tot 1950 werden turfgebieden compleet leeggetrokken om te kunnen stoken, totdat gas en elektriciteit werden uitgevonden. Nu wordt er geen tot weinig turf 'gestoken', en dus halen producenten het uit Oost-Europa, waar de regels minder streng zijn.
Het probleem met turf winnen is dat een veen uitsterft als je de turf er uit haalt. Turf houdt water vast, en als je het weghaalt komt het veengebied droog te liggen en sterft het af. Vanaf dan begint dat gebied stikstof los te laten, en dat draagt weer bij aan global warming.
Dus naast het feit dat de veengebieden geen thuis meer zijn voor honderden soorten leven aan dieren en planten, begint het ook bij te dragen aan het opwarmen van de aarde.
In de producten van Bio Kultura is geen turf toegevoegd én geen beender- of bloedmeel (wat van kippen uit de bio industrie komt). Moet ook even gezegd worden, want voor wie vegan is lijkt me dat vrij belangrijk.
Dit is geen gesponsord bericht, maar ik vind de missie van Bio Kultura belangrijk en goed en draag er graag aan bij. Je kunt ze vinden in Doorn, maar online bestellen kan ook en ze hebben 600 verkooppunten door het hele land.
--
Dan even nog over die bodem. Elk voorjaar een laagje bemeste compost of tuinaarde helpt om de bodem te voeden. Wanneer je een moestuin hebt kun je beter de bemest compost kiezen, want groenten eten nog meer dan gewone planten. In de siertuin is bemeste tuinaarde voldoende. Gewoon een laagje tussen de planten verspreiden, liefst vlak voor het gaat regenen, dan werkt de regen het voor je door de grond.
Het is het makkelijkst om dat in maart al te doen, dan zitten de uitlopende planten je nog niet in de weg, maar doe het uiterlijk eind april.
Even nog een paar weetjes op een rij:
+ Heb je bloembollen in de tuin? Die móeten in april zo'n laag bemeste compost hebben om volgend jaar weer te kunnen bloeien.
+ Ga je nieuwe planten in de tuin zetten? Zorg dan 1 à 2 weken vóór dat je gaat planten voor een dikke laag compost in de tuin, zeg 3 - 5 cm. De compost is wat scherp, als je daar direct in aanplant kunnen de wortels van je jonge planten verbranden. Zelfde geldt voor eenjarigen!
+ Als je op zandgrond tuiniert kan het helpen om de structuur van je bodem te verbeteren met bemeste compost of tuinaarde, je werkt het dan door de grond heen en zo houdt het vocht beter vast.
+ Als je op zware klei- veen- of leemgrond zit kun je exact hetzelfde doen, maar dan juist om de bodem te helpen het water áf te voeren door meer lucht toe te voegen. Compost helpt dus beide kanten op!
Wil je nog meer leren over tuinieren en tuinontwerp? We hebben allerlei mooie tools om je daarbij te helpen! Zoals een lespakket over het ontwerpen van je eigen tuin of het 'Handboek voor de bloementuin' en andere boekjes over bloembollen en dahlia's.
Judith van Lent
Ik ben Judith, oprichter en mede-eigenaar van Studio May & June. Samen met mijn man Boaz en drie kinderen woon ik met veel plezier in Woudenberg. De tuin zie ik graag groen, het liefst vol verschillende planten én natuurlijk plukproof. Want bij Studio May & June zijn we gek van bloemen. Hoe groener de tuin, hoe gelukkiger de mens. Daarom neem ik je graag mee in al mijn groenavonturen.
